Wat is een aardbeving?

Wat is een aardbeving? Een aardbeving is een natuurlijke gebeurtenis die wordt veroorzaakt door de beweging van aardplaten in de aardkorst. Wanneer deze platen langs elkaar bewegen, kan er spanning ontstaan, die plotseling vrijkomt en resulteert in trillingen die we als een aardbeving ervaren. In deze tekst verkennen we de oorzaken, kenmerken en de verschillende soorten aardbevingen.

Oorzaken van aardbevingen

Allereerst worden aardbevingen meestal veroorzaakt door het schuiven van de platen waaruit de aardkorst bestaat. Deze platen zijn voortdurend in beweging. Daardoor ontstaan soms trillingen, hoewel de meeste van deze bewegingen geen merkbaar effect hebben. Echter, als er plotseling veel energie vrijkomt, kan een aardbeving ontstaan. Dit gebeurt vooral op plekken waar de platen aan elkaar grenzen, namelijk de breuklijnen.

Soorten bewegingen van aardplaten

Als we kijken naar de bewegingen van aardplaten, kunnen we onderscheid maken tussen drie verschillende soorten:

• Platen worden tegen elkaar aangedrukt
  Wanneer twee platen naar elkaar toe bewegen, is er soms geen ruimte meer tussen de delen van de aardkorst. Daardoor schuiven de platen vaak over elkaar heen. Dit gebeurt op een langzame manier, waarbij spanning wordt opgebouwd totdat de platen met een schoksgewijze beweging over elkaar heen glijden. Bovendien smelt de onderste plaat, aangezien hij in de tweede laag van de aarde terechtkomt, waar het erg warm is. Voorbeeld: Als de platen niet over elkaar heen schuiven, maar recht tegen elkaar aan liggen, ontstaat er veel materiaal dat naar boven wordt gedrukt. Daarmee worden bergen gevormd..

• Platen bewegen van elkaar af
  Daarentegen kunnen de platen ook van elkaar af bewegen. Daardoor ontstaat er ruimte in de breuklijn, en komt magma uit de tweede laag van de aarde naar boven. Vervolgens koelt de lava af en wordt het onderdeel van de aardkorst.

• Platen bewegen langs elkaar
  Daarnaast kunnen de platen langs elkaar bewegen. Stel dat de platen strak tegen elkaar aan liggen maar toch langs elkaar willen bewegen. Dan wordt eerst veel spanning opgebouwd. Uiteindelijk, wanneer de spanning te groot wordt, schuiven de platen met een schok langs elkaar, en ontstaat er een aardbeving.

Samenvattend is het schuiven van platen de meest voorkomende oorzaak van aardbevingen. Toch zijn er ook andere oorzaken, zoals het inslaan van een meteoriet, het instorten van ondergrondse grotten of een vulkaanuitbarsting.

Hypocentrum en epicentrum

Voorbeeld: De aardbeving van 2011 in Japan had een magnitude van 9.0 en resulteerde in aanzienlijke schade, waaronder de verwoesting van de Fukushima-dijk en een daaropvolgende nucleaire ramp. Het epicentrum lag in de Stille Oceaan, 130 km van de oostkust van Honshu.